Uw standpunt naar voren brengen
Overleggen of onderhandelen betekent dat u in principe vasthoudt aan uw eigen standpunt, maar dat u het niet ten koste van een goede verstandhouding probeert op te leggen. Dit lukt alleen wanneer u uw visie helder onder woorden kunt brengen met in achtneming van de standpunten van de ander.
Hoe doe ik dat?
1. Wees beknopt; ga uw eigen standpunt niet uitvoerig uit de doeken doen omdat daardoor de spanning bij uw gesprekspartner weer oploopt.
2. Verdeel uw uitleg in overzichtelijke porties (hapklare brokken). U beperkt zich tot de essentie van uw standpunt, laat (medische) details achterwege en u pauzeert telkens om uw uitleg te laten bezinken en om de ander de gelegenheid te geven te reageren.
3. Laat het toe dat de ander u direct wil corrigeren. U geeft de ander daarmee de gelegenheid om nog wat stoom af te blazen en u laat nogmaals blijken dat u bereid bent naar hem te luisteren. Mochten de interrupties blijven voortduren, gebruik dan de metacommunicatie om weer greep te krijgen op het gespreksverloop.
5. Wees hard voor het probleem, maar zacht voor de persoon; breng uw uitleg op een vriendelijke en rustige manier naar voren, zodat u niet alleen in woorden, maar ook non-verbaal laat merken dat u een redelijk iemand bent waarmee goed valt te praten en die zeker oog (en oor) heeft voor de opvattingen van iemand anders.
6. Spreek in de ik-vorm; door in de ik-vorm te spreken laat u merken dat uw standpunt geen onaantastbaar oordeel betreft, maar dat het uw standpunt is, dat bespreekbaar is. Door uw standpunt en uw overwegingen concreet en duidelijk voor het voetlicht te brengen, krijgen ze 'handen-en-voeten' en geeft u aan waar uw grenzen liggen. Voor uw gesprekspartner is het dan duidelijk op welke punten hij geen concessies kan verwachten.
7. Gebruik de enerzijds-anderzijdsformulering; als u het probleem formuleert in termen van:"Vanuit uw gezichtspunt begrijp ik dat u kiest voor....., anderzijds vind ik het belangrijk dat ..." komen de overeenkomsten in beide standpunten meer op de voorgrond en ontstaat er meer onderhandelingsruimte om tot een gezamenlijke oplossing te komen.