Greep houden op het gesprek
Conflicten verlopen nogal eens chaotisch. In dat geval kunt u zowel uzelf als de ander helpen door weer overzicht en regie te brengen in het gesprek.
Hoe doe ik dat?U onderbreekt uw gesprekspartner en maakt hem duidelijk dat u het eigenlijke onderwerp van gesprek, de hulpvraag, even laat rusten om eerst overeenstemming te bereiken over het doel en het verloop van het gesprek. U laat het meningsverschil over de aanpak van de hulpvraag voor wat het is en stapt over op metacommunicatie, dat wil zeggen op 'een gesprek over het gesprek'. Om hierover overeenstemming te krijgen, moet uw gesprekspartner eerst erkennen dat er sprake is van een contactueel probleem waarvoor hij mede verantwoordelijk is. Zolang dat niet duidelijk voor hem is, heeft verdere onderhandeling over de oplossing van het eigenlijke probleem geen zin. Deze erkenning bereikt u door het dilemma waarin u zich geplaatst ziet, te benoemen als een gezamenlijk probleem op relationeel niveau. Bijvoorbeeld: "Ik heb goed begrepen wat u van me wilt, welke voordelen u ziet in de aanpak die uzelf voorstaat en wat uw bezwaren zijn tegen de aanpak die ik u voorstel. Dan hebben we nu een probleem, vrees ik. U komt bij mij om hulp, maar u wilt niet worden geholpen op de manier die ik u voorstel. U kunt me echter ook niet dwingen om u te helpen op de manier die ù voor ogen heeft. Ik wil graag met u overleggen over de behandeling van uw klachten, maar niet op de manier zoals dat tot nu toe ging. Ik begrijp uw bezwaren tegen mijn voorstel heel goed, maar de manier waarop u mij tot andere gedachten probeert te brengen door........(telkens onderbreken, boos worden, klagen, dreigementen uiten, etc.) vind ik storend. Ik zou het op prijs stellen als u ..........(mij eerst laat uitpraten, uw boosheid in bedwang houdt, zich beperkt tot de klacht waarvoor u komt, etc.), zodat we samen in goed overleg komen tot een oplossing voor uw probleem." Door deze metacommunicatieve interventie wordt uw gesprekspartner zich hopelijk bewust van zijn belang bij een goede verstandhouding en een goed verloop van het gesprek. Daarmee wordt het gespreksverloop ook zijn en niet alleen uw probleem en moet hij zich bezinnen of zijn 'lastige' gedrag wel oplevert wat hij ermee wil bereiken. Laat u zich tijdens het bespreken van het contactuele probleem níet verleiden tot een inhoudelijke discussie over de hulp. Zolang u het niet eens bent over de manier waarop u met elkaar praat, is hier geen ruimte voor. Ondanks deze zorgvuldige aanpak erkent niet elke gesprekspartner direct het relationele probleem en ontkent hij bijvoorbeeld zijn verantwoordelijkheid voor het moeizame contact door bijvoorbeeld 'redelijke' verklaringen te geven of u verwijten te maken, kortom door lastig te blijven. Wees daarover niet teleurgesteld of verbaasd. Dat uw gesprekspartner dit lastige gedrag blijft vertonen, betekent alleen dat zijn emotionele belangen (nog) te groot zijn om de macht over het gesprek uit handen te geven. Verdere onderhandeling is nodig.
Ga door met: onderhandel in rondes