4.2 Wouda (2014)

JC Wouda: Patient education in medical-specialist consultations (RUG, 2014)

Dit proefschrift gaat over de bekwaamheid van medisch specialisten in het geven van voorlichting aan hun patiënten. Uit de literatuur blijkt dat het vele onderwijs in communicatievaardigheden in de medische (vervolg)opleidingen weinig effect heeft op de kwaliteit van de communicatie in de klinische praktijk. Op basis van een model van beschouwend-spontaan handelen kan dit beperkte effect van cursorisch communicatieonderwijs worden verklaard. Het model van doelbewust oefenen dat een aanvulling biedt op het model van beschouwend-spontaan handelen, geeft aan onder welke voorwaarden het wel mogelijk is om de bekwaamheid in het geven van voorlichting aan patiënten in de spreekkamer te vergroten. Aangezien deze voorwaarden niet voldoende aanwezig zijn in het huidige medisch onderwijs, ontbreekt de vereiste bekwaamheid in patiëntenvoorlichting bij medisch specialisten (in opleiding). Bovendien wisselt de kwaliteit van de patiëntenvoorlichting per specialist vrij sterk, dat wil zeggen dat een specialist in sommige consulten wellicht voldoende kwaliteit biedt, maar dat in andere consulten zijn patiëntenvoorlichting onder de maat blijft.

Op basis van het model van doelbewust oefenen hebben we een onderwijsprogramma ontwikkeld, video-CAF genaamd, waarbij arts-assistenten in opleiding tot medisch specialist aan de hand van op video opgenomen poliklinische consulten hun eigen communicatie beoordelen en hierover tevens feedback krijgen van hun klinisch supervisoren. Uit ons onderzoek naar de uitvoerbaarheid en de effecten van het video-CAF programma bleek dat specialisten in opleiding zich meer bewust werden van hun sterke en minder sterke punten in hun communicatie met patiënten en dat hun deelname aan het programma ook leidde tot een kleine verbetering in hun patiëntenvoorlichting. Uit verder onderzoek bleek echter dat de bekwaamheid van de supervisoren in het geven van voorlichting niet beter is dan die van de specialisten in opleiding, en dat de supervisoren wat betreft deze bekwaamheid dan ook onvoldoende geloofwaardig zijn om als rolmodel, begeleider en beoordelaar te kunnen functioneren. Wij denken daarom dat intervisie bestaande uit wederzijdse en gelijkwaardige beoordeling en feedback, meer geschikt is om de kwaliteit van de patiëntenvoorlichting van medisch specialisten (in opleiding) te verbeteren, dan eenzijdige supervisie van de specialisten in opleiding.

Meer weten? Zie Historie