Herkennen van emoties
Zolang de behoefte die achter een emotie steekt, niet is erkend, blijft een emotie aandacht eisen en aandacht voor andere zaken afleiden. Deze aandacht en erkenning moeten vooral van anderen komen. Daarin ligt de communicatieve functie van emotioneel gedrag en dat houdt pas op als u het expliciet aan de orde hebt gesteld. Alvorens u ze aan de orde kunt stellen, moet u emoties uiteraard wel eerst opmerken.
Hoe doe ik dat?
Als emoties niet herkenbaar worden geuit, komen ze op drie, min of meer verborgen manieren in een gesprek naar voren:
1. Ze worden vaak als onderstroom in het gesprek geuit, als
een onuitgesproken boodschap. Voor de herkenning
dient u vooral te letten op non-verbale uitingen als
stemklank, gezichtsuitdrukking, bewegingen en houding,
maar ook op de spreekstijl en bepaalde verbale uitingen.
Denk bijv. aan stiltes, grapjes maken, harde (waarde)-
oordelen, niet over zichzelf, maar alleen over anderen
(willen) praten en voortdurend in de je-vorm spreken.
2.Ze worden zichtbaar als boodschap op
betrekkingsniveau. De impliciet in het gesprek verpakte
boodschap maakt hoe de patiënt wil dat u zijn verhaal
opvat. Zo kan een patiënt in zijn verhaal boosheid, verdriet,
of beschuldigingen laten doorklinken met de
achterliggende bedoeling deze gevoelens aan u duidelijk
te maken.
3.Ze blijken uit de tegenstelling tussen wat een patiënt
inhoudelijk zegt en hoe hij het zegt. Dit duidt vaak
op ambivalente gevoelens en daarachter zitten twee
heftige tegengestelde emoties. We spreken dan van
incongruente of zelfs paradoxale communicatie.
Ga door met: weerstand tegen het praten over emoties